„W 1920 roku Kuligów stał się areną walk, podczas których czoła bolszewikom maszerującym na Warszawę stawił Dywizjon Jazdy 1. Armii por. Józefa Siły-Nowickiego, używający groźnie brzmiącej nazwy Dywizjonu Huzarów Śmierci. Walczyli w nim ochotnicy, w tym ochotnicy-policjanci. Pod Kuligowem w sierpniu 1920 roku zaatakowali tyły wroga. Ta szalona eskapada Huzarów zdezorientowała bolszewików i umożliwiła skuteczne działanie głównych sił, którym udało się rozbić kolumnę sowieckich wojsk. Do historii Huzarzy Śmierci przeszli jako jednostka, która w wojnie z bolszewikami 1920 roku nie przegrała żadnego starcia. Jedno z tych starć rozegrało się w Kuligowie, w scenerii nadbużańskich łąk.”
20 sierpnia 2016 r. z inicjatywy Wójta Gminy Dąbrówka – Radosława Korzeniewskiego upamiętniono wydarzenia, które miały miejsce w Kuligowie w 1920 r.
Impreza „Huzarzy w Kuligowie. Policja w obronie Ojczyzny w sierpniu 1920 r.” odbyła się pod honorowym patronatem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji – Mariusza Błaszczaka. Zgromadziła ogromną rzeszę ludzi, którzy przybyli, aby uczcić pamięć obrońców polskich ziem. Uroczyste obchody rozpoczęto Mszą Św., której towarzyszyły poczty sztandarowe Komendy Stołecznej Policji, Komendy Powiatowej Policji w Wołominie oraz jednostek OSP Gminy Dąbrówka. W uroczystości udział wzięli m.in. Tomasz Zdzikot - Podsekretarz Stanu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Łukasz Kudlicki - Dyrektor Gabinetu Politycznego ministra Mariusza Błaszczaka, Piotr Uściński – Poseł na sejm RP, Kazimierz Rakowski - Starosta Wołomiński, mł. insp Daniel Głowacz – dyr. Biura Historii i Tradycji Policji KGP.
Po zakończeniu Mszy św. zaproszeni goście oraz mieszkańcy udali się na miejsce, gdzie została odsłonięta tablica upamiętniająca udział polskich policjantów w walkach z nawałą bolszewicką. Uroczystość prowadziła Anna Maniecka – dyrektor Gminnego Centrum Kultury w Dąbrówce. Przecięcia wstęgi i odsłonięcia tablicy dokonali Wiceminister MSWiA - Tomasz Zdzikot, Wójt Gminy Dąbrówka – Radosław Korzeniewski oraz dyrektor Biura Historii i Tradycji Policji KGP - mł. insp. Daniel Głowacz. Proboszcz Parafii Matki Bożej Loretańskiej w Kuligowie, ks. Zbigniew Kloch dokonał jej poświęcenia. Po tym nastąpiła ceremonia składania kwiatów. W imieniu Ministra Mariusza Błaszczaka kwiaty złożyli Wiceminister Tomasz Zdzikot oraz Łukasz Kudlicki Dyrektor Gabinetu Politycznego, w imieniu Komendy Głównej Policji - mł. insp. Daniel Głowacz, Dyrektor Biura Historii i Tradycji Policji KGP.
Na terenie Skansenu w Kuligowie odbył się panel historyczny. Odczytano referat Marka Gajewskiego z Ośrodka Badań Historii Wojskowej Muzeum Wojska w Białymstoku , autora publikacji „Huzarzy śmierci wojny 1920 r.” O „cudzie nad Wisłą” w rejonach Dąbrówki i Kuligowa opowiedział historyk, regionalista - Jarosław Stryjek. Na temat udziału polskich policjantów w obronie Ojczyzny w 1920 roku wypowiedział się również mł. insp. Daniel Głowacz. Goście mieli również możliwość zwiedzić teren skansenu oraz obejrzeć wystawę ”Rok 1920. Huzarzy śmierci” przygotowaną przez Stowarzyszenie Historyczno - Edukacyjne im. 7 Pułku Lansjerów Nadwiślańskich.
Ostatnim etapem sobotniej imprezy był malowniczy teren nadbużańskich łąk, gdzie licznie zebrani mieszkańcy z niecierpliwością czekali na odtworzenie walki z bolszewikami. Zebranych gości powitał gospodarz gminy – wójt Radosław Korzeniewski. List Mariusza Błaszczaka - Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji odczytał Dyrektor Gabinetu Politycznego Ministra – Łukasz Kudlicki.
Nadszedł czas na odtworzenie fragmentu wydarzeń sprzed 96 lat. Rekonstruktorzy wspaniale pokazali nie tylko rolę Huzarów Śmierci w walkach z bolszewikami, ale tez polską wieś i panoszących się po niej najeźdźców. Groźby, dewastowanie symboli polskości, grabieże, to właśnie spotykało Polaków. Całości rekonstrukcji dopełniała narracja historyczna Adriana Pogorzelskiego oraz Marcina Kwaśnego - polskiego aktora teatralnego.
Ostatnim punktem obchodów był widowiskowy pokaz skoków spadochronowych policjantów Biura Operacji Antyterrorystycznej (BOA), którzy z niesamowitą precyzją wylądowali na łące, wzbudzając tym samym zachwyt wśród publiczności.
Imprezie towarzyszyły dodatkowe atrakcje przygotowane przez Biuro Tradycji i Historii Policji KGP, Biuro Operacji Antyterrorystycznych KGP, a także Komenda Stołeczną Policji, m.in. łódź patrolowa, samochód pancerny, mobilne miasteczko ruchu drogowego, mobilny posterunek. Najmłodsi mieszkańcy mieli również możliwość zapoznać się ze sprzętem jednostek OSP gminy Dąbrówka.
Organizatorzy dziękują wszystkim przybyłym na uroczystość oraz tym, którzy włączyli się w przygotowanie obchodów i czuwali nad ich przebiegiem.
Serdeczne podziękowania należą się przede wszystkim darczyńcom, którzy wsparli finansowo przedsięwzięcie: Fundacji PWPW Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych, Fundacji KGHM Polska Miedź, Fundacji PKO, Fundacji PZU, firmie Czystość Sp. Jawna – Jerzy, Jacek, Dawid Szpańscy.
Dziękujemy:
Wojciechowi Urmanowskiemu – właścicielowi Skansenu w Kuligowie, pomysłodawcom i wykonawcom rekonstrukcji historycznej: Stowarzyszeniu Historyczno - Edukacyjnemu im. 7 Pułku Lansjerów Nadwiślańskich i grupom towarzyszącym Konnej Grupie Rekonstrukcji Historycznej "KRESY" z Białegostoku, Grupie Rekonstrukcji Historycznej "Zgrupowanie Zegrze" z Serocka, Nieformalnej Grupie Rekonstrukcji Ludności Cywilnej "Rajski Ptak" z Tłuszcza, Grupie Rekonstrukcji Centralnej Szkoły Podoficerskiej KOP w Osowcu - Twierdzy, Grupie Kaskaderów Konnych „East Riders Stunt Team”.
Jednostkom OSP z terenu Gminy Dąbrówka tj. OSP Kołaków, OSP Ludwinów - Józefów, OSP Kuligów, OSP Ślężany ,OSP Dąbrówka, OSP Lasków, OSP Zaścienie, OSP Chajęty za pomoc w zapewnieniu bezpieczeństwa, utrzymaniu porządku; pracownikom Zakładu Gospodarki Komunalnej na czele z kierownikiem Mateuszem Kaszubą; Inżynierii Ruchu z Guzowatki za udostępnienie lamp solarnych do oświetlenia terenu, Stanisławowi Kryśkiewiczowi z Trojan - Instalatorstwo Elektryczne „El-Dom”, Dariuszowi Balcerowi – właścicielowi cukierni „Wypiek ciast domowych „Balcer”, Mieszkańcom Kuligowa, którzy udostępnili teren na organizacje imprezy.
HUZARZY W KULIGOWIE. POLICJANCI W OBRONIE OJCZYZNY W SIERPNIU 1920 R.
Organizator: Wójt Gminy Dąbrówka
Patronat honorowy: Mariusz Błaszczak Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
Współorganizatorzy: Biuro Historii i Tradycji Policji Komedy Głównej Policji, Gminne Centrum Kultury w Dąbrówce, Gminna Biblioteka Publiczna w Dąbrówce, Fundacja „Skrzydła Chwały”, Stowarzyszenie Historyczno - Edukacyjne im. 7 Pułku Lansjerów Nadwiślańskich oraz Skansen w Kuligowie nad Bugiem
Partnerzy techniczni: JUSTPOINT Sp. z o.o., DRONPORT, Wspólnota Gruntowa Wsi Kuligów.
Patronat medialny: TVP3 Warszawa, TVP Historia, „Policja 997”, „W Sieci Historii”, Radio Fama, „Kurier W”, „Moja Gazeta Regionalna”, „Wieści Podwarszawskie”, „Życie Powiatu na Mazowszu”
Urszula Przetacka
GCK
